(අවවාදයයි. සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම් සහිතය. බුබුලක ජීවත්වෙන අයට වටහාගැනීමට අසීරු විය හැක)
ලංකාව සිංගප්පුරුවක් කිරීමේ සිහිනය ප්‍රසිද්ධ කලේ 80 දශකයේ JR ජයවර්ධන මහතාය. ඔහු පිළිගත් ආර්ථික දර්ශනය හැදින්වුවේ විවෘත ආර්ථිකය ලෙසිනි. එදවස පටන් ලංකාවේ විවිධ අවස්ථාවල දේශපාලකයෝ මේ සිහිනය ජනතාව වෙත මුදා හරියි. ඔවුන් එකිනෙකට නොපෑහෙන ආර්ථික මොඩලයන් සිහින ලෙසින් ලංකාවාසීන්ට පොවයි. විටෙක සිංගප්පුරු මොඩලය ගැන කියන ඔවුන් තව විටක ස්කැන්ඩිනේවියානු මොඩලය ඔසවයි. දේශපාලකයා මෙවැනි දේ කීම ස්වාභාවික නමුදු බොරු මධ්‍යස්තවාදී මහාචාර්යවරු දෙසන ගජබින්න නිහඬපාලට සිනහ උපදවයි.
ලී ක්වාන් යූ 1960 දශකයේදී "සිංගප්පූරුව කවදා හෝ ශ්‍රී ලංකාව මෙන් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළේය" යන කතාව පසුකාලය දී ද්විතීයික මූලාශ්‍රයකින් (ද ඉකොනොමිස්ට් 1999) ආරම්භ වූ බව පෙනේ, එය පසුව ප්‍රකාශන මගින් අත්තටු ලබා ඇත. කෙසේ වෙතත්, ලී මෙම ප්‍රකාශය කළ බවට තහවුරු කිරීමට ප්‍රාථමික මූලාශ්‍රවලින් සෘජු සාක්ෂි නොමැත. ලී ලංකාව පිළිබද සහ එහි පාලකයන් පිලිබඳ විවිධ අර්ථකතන දී ඇත. බොහොමයක් විවේචනාත්මකය තරමක සම්මච්චල් සහගතය. ලංකාවේ සිවිල් යුද්ධය අවසන් කිරීමට හැකිවෙතැයි නොසිතුබව පෙනෙයි.
දේශපාලන දර්ශනය
සිංගප්පුරුවේ ආර්ථිකය එහි දේශපාලන දර්ශනය සමග දැඩි ලෙස බැඳී පවතියි. එය දකුණු කොරියාව වැනි ආර්ථික වශයෙන් ස්ථාවර නමුත් දේශපාලනික වශයෙන් අස්ථාවර රටකට වෙනස් වෙයි. සිංගප්පුරුව වසර 60ක ස්වාධීන රාජ්‍යක් ලෙස පැවතිමේදී එය පාලනය කර ඇත්තේ ලී ක්ව්‍යාන් යූ විසින් බිහිකල PAP පක්ෂය මගිනි. එයිනුත් වැඩිම කාලයක් ලී සහ ඔහුගේ පුත්‍රයා අගමැති දුර දැරූ අතර (එකතරා ආකාරයක පවුල් පාලනයක්) තවමත් ලී ගේ දර්ශනයන් අනුගමනය කෙරේ. ප්‍රධාන විපක්ෂය වන WP පක්ෂය වඩා වගකිවයුතු විපක්ෂයක කාර්යභාරයක් ඉටුකරන අතර කඩාකප්පල්කාරී වර්ජන, මඩ, අවලාද, සංවර්ධන කඩාකප්පල් කිරීම වැනි බල- වාපෘති නොකරයි. ඔවුන්ගේ යෝජනා සමස්ථ වැසියන්ගේම යහපත උදෙසා වෙයි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : 1960 හා 70 දශකයේදී සිංගප්පුරුව වාමාංශික දේශපාලනය මර්ධනය කොට වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාර අඩපන කීරීම ලංකාවේ සිදු වුනි නම් ආර්ථික ප්‍රගමනයකට හේතුවිය හැකිද ? නොඑසේනම් එය වැඩකරන ජනතාවගේ අයිතිය කප්පාදු කිරීමක් සහ දේශපාලන නිදහස අහිමි කිරීමක්ද? උතුරු කොරියාව වාමාංශික දේශපාලනය තබාගෙන දක්ෂිණාංශික දේශපාලනය මර්ධනය කළේය. දැන් රටවල් දෙක අතර සංසන්දයක් ඔබට දැකිය හැකිද ? ඔබ කැමති උතුරු කොරියාවේ පදිංචියටද සිංගප්පුරුවටද?
1960
දේශපාලන නිදහස
සිංගප්පුරුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටකි. එය උතුරු කොරියාව වැනි පුද්ගල නිදහස අතිශයින්ම සිමා කොට නැත. එහෙත් බටහිර කෝනයෙන් ඇති වල්බුරු නිදහසක්ද නොවේ. තමන් කියන දේ, කරන දෙයහි, වගකීම දරාගතයුතුය. වර්තමානයෙහි ලංකාවේ දකින්නට ඇති e news චමුදිත (You Tube) පන්නයේ චෝදනා නම් කිසිවෙක් නොකරයි. රැස්වීම් උද්ගෝෂන විරෝධතා පැවැත්විය යුත්තේ පුර්ව අවසරයකින් යුතුවය. Gota Go Home අරගල ලෝකය පුරා පැතිරෙද්දී ගෝටා කරදරයකින් තොරව සිංගප්පුරුවට පය ගසා ජීවත්විය. මාධ්‍ය සම්පුර්ණයෙන් රජයේ පාලනයකින් යුතුව පවතී. තමන් කැමති දේශපාලනයක් කිරීමේ නිදහස වලකා නැති නමුත් අනවශ්‍ය කුලප්පු කීරීම තහනම්වෙයි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : ලංකාවේ වර්තමාන පාලක පක්ෂය විපක්ෂයේ සිටියදී පෙනී සිටියේ කුමන ආකාරයේ දේශපාලන නිදහසක් වෙනුවෙන්ද?
දේශපාලකයා
සිංගප්පුරව දේශපාලකයා හුදෙක් ජනතා සේවකයෙක් ලෙස නොදකී. ඔවුන් දේශපාලකයා ප්‍රධාන විධායක නිලධාරියෙක් ලෙස දකී . ඔහු උගත් මෙන්ම ප්‍රායෝගික හැකියාවෙන් යුක්ත වියයුතුය. දුෂණය අවම කිරීමට සහ නිදහස් ජීවිතයකට ඔවුන්ට ඉහලම වැටුප් හිමිවෙයි. මේ සියල්ලක් තුලත් zero corruption ළඟාකර ගැනීමට සිංගප්පූරුව සිහින නොදකී. සිංගප්පූරු ප්‍රවාහන ඇමති දඬුවමකට යටත් කිරීම මෙහි මෑතම සිදුවීමයි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : ලංකාවේ මනස්ගාතය දුෂිත දේශපාලුවන් වෙනුවට නොකා නොබී කරන ජනතා සේවයක්ද? ජනතාවට නැති කිසිවක් දේශපාලකයා ප්‍රතික්ශේප කරන්නේද ? චාමර සම්පත් කැබිනෙට්ටුවේ සිටිය යුතු චරිතයක්ද ?
| Category | Sri Lanka 🇱🇰 (SGD/month) | Singapore 🇸🇬 (SGD/month) |
|---|---|---|
| Average Gross Monthly Salary | 219 | 5,500 |
| Head of State (President) | 427 | 128,333 |
| Head of Government (PM) | 305 | 183,333 |
| Ministerial Salary | 292 | 91,667 |
භූ දේශපාලනය
මේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වයත් සමග ඔවුන් ලංකාවට වඩා හාත්පසින් වෙනස් ක්‍රම අනුගමනය කරයි. රට පිහිටිමේදී ලංකාවට ඉන්දියාව ආසන්නව පිහිටීම විවිධ ආක්‍රමණ ඔත්තු කරුවන් සහ බලපෑම්වලට යටත් වූවද සිංගප්පූරුවේ අසල්වැසියා වන මැලේසියාව සිංගප්පූරුව කෙරෙහි ඇති නම්‍යශීලි බව දේශපාලන ස්ථාවරත්වය කෙරෙහි වැඩිදුරත් බලපායි. සිංගප්පූරුව වරක ඇමෙරිකා හිතවාදිවද චීනය සමග යහපත් වෙළඳ ගනුදෙනු කරමින්ද හැසිරෙයි. වෙනත් බලවත් රටවල් විවධ ඔත්තුසේවා ක්‍රියාත්මක කරන ආකාරය ඉතා සමීපයෙන් නිරීක්ෂණය කරයි. සිංගප්පූරුව ඉතා කුඩා රටකි. කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයට තරමක විශාලත්වයක් සහිත වීම නිසා ඉඩකඩ හා සම්පත් සීමිතය. නීතිය හා සාමය ආරක්ෂා කිරිමෙදී එය වාසියට සිටියි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකරිකම . ඉන්දියානු භූ දේශපාලනය වෙනස් කිරීමට ලංකාවට නොහැකි නිසා එය වඩාත් හොදින් කළමනාකරණය කල අතීත පාලකයන් කවුද ?
ජාතිවාදය
සිංගප්පූරුව තුළ ජාතිවාදී පක්ෂ දේශපාලනය තහනම් වෙයි. එහෙත් තවමත් රට පාලනය වන්නේ බහුතර චීන සම්භවයක් ඇති පාලකයන්ගෙනි. නාමික ජනාධිපති පදවිය ප්‍රධාන ජාතින් වන චීන මැලේ දෙමළ(ඉන්දියන්) අතර කාලපරතරයකින් බෙදී යයි. රටේ ඉතිහාසය ඉතා කෙටි බැවින් බහුවාර්ගික බහු සංස්කෘතික රාජ්‍යක් බිහිවීම ඉතා පහසුය. ප්‍රධාන භාෂාව ඉංග්‍රීසි නමුදු පාසැල්වල මව් භාෂාව අනිවාර්ය වෙයි. කිසිදු ජාතියකට තමන් කැමති ස්ථානයක පදිංචිවිය නොහැකි අතර එය රජය මගින් වාර්ගික කෝටාවකට යටත් කොට ඇත.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : ලංකාවේ ජාතිවාදය තුරන්කිරීමට ජාතිය මත පදනම් වූ දේශපාලන පක්ෂ තහනම් කල යුතුද? රටේ පදිංචිවන ස්ථානය ජනවර්ග අනුපාතයකට යටත් විය යුතුද?
https://www.youtube.com/watch?v=GartZfRL9R4
සංචාරකයෝ
ලංකාවේ සංචාරක කර්මාන්තය ආර්ථිකයට පිටිවහලකි. ලංකාව විකුනන්නේ දීර්ඝ ඉතිහාසය, සොබා සෞන්දර්ය, වෙරළ තීරය වැනි දේය. මෙය දීර්ගකාලයක් පුරා පවතින අතර ඉතා කුඩා සිංගප්පුරුවට මේ කිසිවක් නැත. එහෙත් ඔවුන්ගේ සංචාරක පැමිණීම ලංකාවට වඩා ඉතා ඉහළිනි. MICE Meetings, Incentives, Conferences, Exhibitions වලට ගෝලීය කේන්ද්‍රස්ථානය මේ කුඩා රටය. medical tourism, Cruise & Port Tourism සමග casino අදායම ඔවුන් ආකර්ෂණය කරගන්නේ ඉහල පෙලේ සංචරකයින්ය. එහෙත් මත්ද්‍රව්‍ය ගංජා සහ (ප්‍රසිද්ධියේ) ගණිකාවන් වැනි දේ මෙහි අලවි නොවේ. Night life යනු විනෝදය සමග ආරක්ෂිතව සපයන දෙයකි.
| SL 2019 | SL 2024 | Change (%) | SG 2019 | SG 2024 (Forecast) | Change (%) | Sources | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tourist Arrivals | 1.92 million | 2.05 million | +7.0% | 19.1 million | 16.5 million | −13.6% | SLTDA, STB |
| Tourism Revenue | US$3.6 billion | US$3.17 billion | −11.9% | SGD 27.1 billion (~US$19.8 B) | SGD 27.5–29 billion (~US$20.1–21.2 B) | +1.5–7% | CEIC, WorldData, Singapore Tourism Board, The Star |
තේරෙනවනේ කොහොමද ආදායම කියලා ? ලංකාවේ පැමිණීම වැඩිවුනත් අදායම වැඩිවෙන්නේ නැහැ.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : PORT CITY 2015 සිට පමාවීම තුලින් තෝන් මුදලාලි ආර්ථිකයට සිදුවූ බලපෑම කොපමණද ? F 1 පථයක් port city තුළ ඉදිනොකිරීමට 2015 ගත් තීරණය සාධාරණද ? ජ්‍යාතන්තර මට්ටමේ events තවදුරටත් ලංකාවට ආකර්ෂණය කරගත නොහැකි වුයේ ඇයි ?
ZERO FAILURE
සිංගප්පූරුව දියුණු වුවේ ජයග්‍රහණයෙන් පමණක් නොවේ . එහි පසුබෑම් බොහොමයකි. නමුත් මේ පසුබෑම් ඔවුන් අත්දැකීම් ලෙස යොදා ගනියි. එකම වරද නැවත නොකිරීමට වග බලාගනියි. නිතරම වගවීම ඉහලින් තියාගත් නමුත් දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය යටතේ දඩුවම් කිරීමකට වඩා වෙනස් ක්‍රමයක් අනුගමනය කරයි. 1970 දශකයේ සිංගප්ප්පුරුව රෙදිපිළි ඇගලුම් සහ කුඩා කර්මාන්ත ආර්ථිකයක් අත්හදා බැලීය නැව් තටාකාංගනයක් ඉදිවිය එහෙත් රෙදිපිළි ඇඟලුම් කුඩා කර්මාන්ත අසාර්ථක ව්‍යාපෘති විය නැව් තටාකාංගනය ආරක්‍ෂිත බව අතින් පහලට වැටුණි. 1990 සිංගප්පූරුව චීනයේ Suzhou Industrial Park (SIP) බිහිකිරීමට ඩොලර් බිලියන ගණනක් යෙදවීය. එය Suzhou පළාත් රජය විසින් අනුගමනය කල ක්‍රියා නිසා සිංගප්පුරුවට දැඩි අලාභයක් අත්කරදුනි. වහාම සිංගප්පූරුව එහි අයිතියේ කොටස් ප්‍රමාණය චීනයට පවරාදී තම උපායමාර්ගය වෙනස් කරගත්තේය. මේ ආකාරයටම වර්තමානයේ ඉහල අදායමක් උපයන MICE Industry (Meetings, Incentives, Conventions, Exhibitions) 1970 සිට විශාල පසුබෑම්වලට ලක්විය. තීන්දු තීරණ ගැනීමට ඉඩදෙන අතර ඒවායේ වැරදීම් ඉවසයි. එහෙත් අදාල තීන්දු තීරණ පෞද්ගලික වරදාන වරප්‍රසාද මත නොවිය යුතු බව අවධාරණය කෙරෙයි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : සිංගප්පුරුව මෙවැනි පසුබෑම් වලට දක්වන ප්‍රතිචාර කෙසේවෙවිද ? දේශපාලකයන්ගේ Blame Game / කොමිෂන් සභා / දණ්ඩනීති සංග්‍රහය යටතේ දඩුවම් ? මේ පසුබෑම් වලට අදාලව තීන්දු තීරණ ගත් අය සිරගත කලාද ? .
Temasek, ආසයි නේ ?
දේශපාලකයන් නිතර මතුරන අනෙක් වචනය, මේ රාජ්‍ය පෞද්ගලික ආයතනයයි. එය ස්වාධින බව ලංකාවේ අය කියති. එහෙත් ටෙමසෙක් පාලක මණ්ඩලය නිතර රජයට පක්ෂපාතිත්වයක් දරන අයවිසින් හොබවයි. හොඳම උදාහරණය CEO (2004–2021) Ho Ching යනු එවකට අගමැති Lee Hsien Loong ( Lee Kuan Yew ගේ පුත්‍රයා) ගේ බිරිඳ වීමයි. ඔවුන් මුලින් සිංගප්පූරු සමාගම් කළමනාකරණය මගින් ලාභ ඉපයූ අතර කිසිවිටෙකත් CPF (ලංකාවේ pension /EPF ) හෝ බදු ආයෝජනය නොකරයි. එහෙත් මුලින් පවරාගත්තේ ගුවන් සමාගම /Singtel Telco සමාගම / DBS බැංකුව වැනි රාජ්‍ය සමාගම්ය. Temasek විසින් කරනු ලැබූ ඇතැම් ගනුදෙනු ප්‍රශ්නකාරිය . ඔවුන් සෑම ආයෝජනයකින්ම ලාභ ඉපයුවා කිව්වොත් එය බොරුවකි. Sam Bankman-Fried විසින් කරන ලද Crypto බොරුව ( FTX Collapse (2022)) සමස්ථ ලෝකයම කළඹන්නට සමත්විය. Temasek විසින් මේ කූට සමාගමේ ආයෝජනයෙන් අහිමිවූ මුදල dollar මිලියන 275කි. මේ ආකාරයට ඔවුන් විසින් විවිධ ඇමෙරිකානු බැංකු සමාගම් ආයෝජන බ්‍රසීලයේ ආයෝජන Temasek හට මිලියන බිලියන ගණනින් අලාභ ඇත කරදුනි. ටෙමසෙක් වලට අමතරව GIC ලෙස CPF අරමුදල් ආයෝජනය කරන සමාගමක් පවතින අතර එය සම්පුර්ණයෙන්ම රජයේ පාලනය යටතේ පවතී. එහි ආයෝජනය Bonds, Bills වැනි ඒවා වෙයි. මේ ආයෝජන ප්‍රසිද්ධියට පත් නොකරන නමුත් විවිධ කාල වල ඔවුන් පාඩු ලැබූ ආයෝජනවල නිරත වූ බව පෙනෙයි.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : ඉතා ඉහලින් දැනුම ඇති Temasek වැනි ආයතන පවා තමන්ගේ ආයෝජන වලින් පාඩු ලබයි. බොහෝ දැනුම් තේරුම් ඇතුව සොයා බැලුවත් Sam Bankman-Fried වැනි වංචාකරුවන්ට හසුවෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ risk appetite එක හුදෙක් ආයෝජන මතම තීරණය වේවිද? පාලක පක්ෂයේ අවංකභාවය විපක්ෂ බලවේගවල සැකය. Social media බක පණ්ඩිතයන්ගේ උපදෙස් මේ සියල්ල දෙස ඔබට උපේක්ෂා සහගතව බලා සිටිය හැකිද?
ධනවතුන්
සිංගප්පුරුව යනු ආයෝජකයන්ට සහ ඉහල ධනවතුන්ට පාරාදීසියකි . Eduardo Saverin ( Co -Founder Meta ) ඇතුළු ධනවතුන් රැසක් සිංගප්පූරුව නම් කුඩා දිවයින නිවහන කරගෙන ජිවත් වෙයි. එවැනි පාරාදිසියක කළු සල්ලි ආයෝජනය නොවැලක්විය හැකි නමුත් සිංගප්පූරුව එවැනි නීති සම්පාදනයකොට අවැසි වුවහොත් ක්‍රියාත්මක කරයි. 2023 එවැනි සිදුවීමකින් පසු ඇතිවූ රාජසන්තක කිරීමෙන් සත්‍යවශයෙන්ම සිංගප්පුරුවට dollar බිලියන ගණනක වත්කමක් ලැබුන අතර සියලු විදේශිකයන් පිටුවහල් කරන ලදී. බැංකු වලට දඩයක් නියම විය.
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : ලංකාව බිලියන පතියන් ආයෝජකයන් ගෙන්වාගන්නේ කෙසේද ? කළුසල්ලි ආර්ථිකයට මුදාහරින්නේ කෙලෙසද ? ආයෝජකයන්ගේ සුරක්ෂිතභාවය සුරැකිය හැකිද ? වැරදි කරුවන්ට දෙන දඬුවම් මොනවාද ?
අධ්‍යාපනය සහ මානව හිමිකම් හා නීතිය
සිංගප්පූරු අධ්‍යාපනය යාවත්කාලින නමුදු දැඩි ආතතියක් ළමයිනට දෙන බවක් කියයි. විශේෂයෙන් විභාග ක්‍රමය තරඟකාරිය. STEM අධ්‍යාපනය ප්‍රභලය . නමුත් නිතරම අලුත්වෙන නිසා ළමයින්ට නව දැනුම ලබාගත හැක. ඕනෑම ළමයෙකුට වෘතිය අධ්‍යාපනයකට මග පාදයි.
බටහිර වල්බූරු මානවහිමිකම සිංගප්පුරුවේ නැත. මත්ද්‍රව්‍ය සඳහා මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක වෙයි. කස පහර ලබාදෙයි. සමාජ මාධ්‍ය වගකීමෙන් භාවිතා කලයුතුවෙයි. බොරු, පච, පට්ටපල් බොරු, අතේ පැලවෙන බොරු, හිතළු, ඔය මොනවාවත් social media තුල ප්‍රකාශ කල නොහැක. නිතිය අකුරට පමණක් නොව ඉක්මනින් ක්‍රියාත්මක වෙයි. බොහෝ නඩු ඉතා ඉක්මනින් අසා ඉවරවෙන අතර බොරු නඩු පටලවා රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාර ගත කිරීමක් නොවෙයි.
https://youtu.be/nPZ8Kj1nIAU?si=tMA12LXHCbLVfCfF
සිතුවිළි ක්‍රියාකාරිකම : සුදා, චමුදිත පන්නයේ සමාජ මාධ්‍ය ඔබ අනුමත කරන්නේද ? ඒවායින් අගතියට පත්වෙන පාර්ශව වෙත සාධාරණයක් ලැබීම ඔබ අනුමත නොකරයිද ? නීතිය ක්‍රියාත්මකවීම යනු රිමාන්ඩ් බන්ධනාගාර ගත කිරීම නොවන බව ඔබ කෙදිනක හෝ විශ්වාස කරයිද ?
අධ්‍යාපනය සෞඛ්‍ය ප්‍රවාහනය සියලු ශේස්ත්‍රවල සිංගප්පූරුව ආවේනික මොඩල ක්‍රියාත්මක කරයි . ඉහත වීඩියෝව සිංගප්පූරු දේශපාලකයා පිළිබද මන චිත්‍රයක් මවයි.
ඉදින් ලංකාව සිංගප්පුරුවක් කිරීමට නම් අපේ ආකල්ප සහ සිතුවිලි වල බොහොවෙනස් කම් සිදුවිය යුතුය. සිංගප්පුරුව මෙකි දියුණුව අත්කරගත්තේ දවසින් දෙකින් නොවන බවටත් සම්පුර්ණ බටහිර පන්නයේ නිදහසක් අපේක්ෂා නොකළ බවත් තීරණ ගැනීමේදී ඇතිවන දෝෂයන් සඳහා යොදාගන්නේ වෙනම ක්‍රමවේදයක් බවත් වටහා ගැනීම මැනවි. මේ සියල්ලටම ඉහලින් සිටින දේශපාලකයන් යනු ගොබ්බයන් පිරිසක් නොවනඅතර ඉහල වැටුප් තලයක ඇති ව්‍යවසායකත්ව මට්ටමේ පිරිසකි. සිංගප්පුරුවේ දියුණුව කැමති මෙන්ම අකමැති ලක්ෂණයන් ගෙන්ද යුතුවෙයි. එම ලක්ෂණයන් එකිනෙක වෙන් කළනොහැකි ලෙස බැඳී පවතින බව පමණක් නිහඬ මට දැනේ.
